Οι μακρινοί πρόγονοι του ανθρώπου ονομάζονται πιθηκάνθρωποι. Η παλαιολιθική εποχή ξεκινά όταν οι πιθηκάνθρωποι αρχίζουν να κατασκευάζουν και να χρησιμοποιούν λίθινα αντικείμενα με στοιχειώδη επεξεργασία και λήγει όταν ο άνθρωπος – ο οποίος μετά από εξέλιξη εκατομμυρίων ετών έχει φτάσει πλέον στη σημερινή του μορφή- σταματά την περιπλάνηση του και εγκαθίσταται σε μόνιμους συνοικισμούς. Τότε, ξεκινά η νεολιθική εποχή. Ο άνθρωπος μπόρεσε να δημιουργήσει μόνιμους συνοικισμούς και να εγκατασταθεί σε αυτούς χάρις στην ανακάλυψη της γεωργίας.

Ίσως κάποιος αναρωτηθεί γιατί χρησιμοποιούμε τον όρο νεολιθική εποχή για να ορίσουμε την εποχή της μόνιμης εγκατάστασης του ανθρώπου σε συνοικισμούς. Ας πάμε λίγο πίσω για να δούμε πώς επινόησαν οι επιστήμονες τους όρους παλαιολιθική και νεολιθική εποχή. Με τον όρο  παλαιολιθική εποχή οι επιστήμονες θέλησαν να ορίσουν «την εποχή του παλαιού τρόπου επεξεργασίας του λίθου» (της πέτρας). Με τον όρο νεολιθική εποχή αντίστοιχα οι επιστήμονες θέλησαν να ορίσουν «την εποχή του νέου τρόπου επεξεργασίας του λίθου». Οι επιστήμονες έκαναν αυτόν το διαχωρισμό επειδή αρχικά είχαν θεωρήσει την εξέλιξη στον τρόπο επεξεργασίας του λίθου για την κατασκευή λίθινων εργαλείων, πολύ σημαντικό σταθμό για την πορεία του ανθρώπου.

Αργότερα οι επιστήμονες θεώρησαν ότι η εξέλιξη στον τρόπο επεξεργασίας του λίθου δεν ήταν τόσο σημαντική όσο η ανακάλυψη της γεωργίας και η συνακόλουθη εγκατάσταση του ανθρώπου σε συνοικισμούς. Οι επιστήμονες διατήρησαν τον όρο νεολιθική αλλά του έδωσαν νέο περιεχόμενο. Στο εξής το χαρακτηριστικό που θα διέκρινε τη νεολιθική από την παλαιολιθική εποχή θα ήταν η μόνιμη εγκατάσταση των ανθρώπων σε συνοικισμούς.

Είναι αυτονόητο ότι η παλαιολιθική και η νεολιθική εποχή έχουν διαφορετικά χρονικά όρια σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη, αφού οι πιθηκάνθρωποι δεν ξεκίνησαν να κατασκευάζουν και να χρησιμοποιούν λίθινα εργαλεία την ίδια στιγμή σε όλο τον κόσμο ή τουλάχιστον τα αρχαιολογικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας δεν μας οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα. Ακόμη, η γεωργία δεν ανακαλύφθηκε την ίδια στιγμή παντού.

Και μετά τους ορισμούς ας γυρίσουμε στον άνθρωπο της παλαιολιθικής εποχής. Ο άνθρωπος της παλαιολιθικής εποχής ήταν αναγκασμένος να περιπλανιέται από μέρος σε μέρος προκειμένου να εξασφαλίσει την τροφή του και να προφυλαχθεί από τα καιρικά φαινόμενα. Ως τόπους κατοικίας του επέλεγε κυρίως τα σπήλαια. Χρησιμοποιούσε το δέρμα των ζώων, για να ζεσταθεί. Κατασκεύαζε λίθινα και οστέινα εργαλεία και όπλα. Κάποια στιγμή κατάφερε να θέσει τη φωτιά υπό τον έλεγχό του χτυπώντας δύο πέτρες ή τρίβοντας δύο ξύλα. Ακόμη, κατάφερε να διανύσει μεγάλες αποστάσεις ταξιδεύοντας στη θάλασσα. Στη διάρκεια των εκατομμυρίων ετών της παλαιολιθικής εποχής οι κλιματολογικές συνθήκες στη Γη αλλάζουν. Τα είδη των ζώων και των φυτών είτε εξελίσσονται και προσαρμόζονται στις αλλαγές, όπως ο άνθρωπος, είτε εξαφανίζονται.

Η ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η παλαιολιθική εποχή για τον ελλαδικό χώρο ξεκινά πριν από 11 ή 12 εκατομμύρια χρόνια και λήγει γύρω στο 6.500 π.Χ

Ο ΟΥΡΑΝΟΠΙΘΗΚΟΣ Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ Το 1989 σε μία περιοχή κοντά στη Θεσσαλονίκη ανακαλύφθηκε το κρανίο ενός πιθηκανθρώπου ηλικίας 9.000.000 με 11.000.000 ετών. Ο πιθηκάνθρωπος ονομάστηκε από τους επιστήμονες «Ουρανοπίθηκος ο Μακεδονικός». Εκμαγείο του κρανίου εκτίθεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικής σημασίας εύρημα, επειδή ανέτρεψε τις επιστημονικές πεποιθήσεις σχετικά με την κοιτίδα του ανθρώπου. Μέχρι να γίνει αυτή η ανακάλυψη οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο άνθρωπος ξεκίνησε από την Αφρική και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, επειδή εκεί είχαν ανακαλυφθεί τα οστά ενός πιθηκανθρώπου ηλικίας 5.000.000 με 7.000.000 ετών. Ο πιθηκάνθρωπος της Θεσσαλονίκης έζησε τουλάχιστον 2.000.000 χρόνια πριν από τον πιθηκάνθρωπο της Αφρικής. Έτσι, με τα νέα επιστημονικά δεδομένα η θεωρία ότι ο άνθρωπος ξεκίνησε από την Αφρική και από εκεί εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο – η λεγόμενη ινδοευρωπαϊκή θεωρία- ανατράπηκε. Σήμερα, πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος δεν ξεκίνησε από ένα συγκεκριμένο σημείο και εξαπλώθηκε στη Γη αλλά ότι η εξέλιξή του πιθηκανθρώπου σε άνθρωπο ακολούθησε την πορεία της σε διάφορες περιοχές του πλανήτη.

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΠΕΤΡΑΛΩΝΩΝ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ Η παλαιότερη απόδειξη της ικανότητας ελέγχου της φωτιάς από τον άνθρωπο στον κόσμο προέρχεται από το σπήλαιο των Πετραλώνων της Χαλκιδικής. Εκεί, υπάρχουν τα ίχνη μιας φωτιάς που άναψε ο άνθρωπος πριν από 700.000 με 1.000.000 χρόνια. Στο ίδιο σπήλαιο βρέθηκε το κρανίο ενός πιθηκανθρώπου και λίθινα εργαλεία της ίδιας εποχής. Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε τυχαία το 1959 από ανθρώπους που έψαχναν για πηγές με πόσιμο νερό. Πρώτος διεξήγαγε ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο ο πρόεδρος της Ελληνικής Ανθρωπολογικής Εταιρείας Άρης Πουλιανός. Ο Άρης Πουλιανός ίδρυσε και το ανθρωπολογικό μουσείο που βρίσκεται δίπλα στο σπήλαιο.

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΠΗΔΗΜΑ ΣΤΗ ΜΑΝΗ Εδώ βρέθηκε ο σκελετός μίας γυναίκας. Η γυναίκα ονομάστηκε από τους εργάτες της ανασκαφής Κανέλλα. Η Κανέλλα, μία κοπέλα που πέθανε στην ηλικία των είκοσι περίπου ετών, ενταφιάστηκε φορώντας ένα περιδέραιο (κολιέ) από κοχύλια. Η κοπέλα έζησε πριν από 30.000 χρόνια και ο σκελετός της βρίσκεται πολύ κοντά στο τελικό στάδιο της εξέλιξης από τον πίθηκο στον άνθρωπο. Η Κανέλλα βρέθηκε ενταφιασμένη σε «στάση εμβρύου»: ήταν ακουμπισμένη στο πλάι, τα γόνατά της ήταν λυγισμένα, ακουμπισμένα στο στήθος και το κεφάλι της σκυμμένο προς το στήθος. Η «στάση εμβρύου» συμβολίζει την επιστροφή στη «Μητέρα Γη». Σε ένα σπήλαιο της ιταλικής Ριβιέρας βρέθηκε ο σκελετός μιας κοπέλας της ίδιας εποχής. Η κοπέλα είχε ένα παρόμοιο κόσμημα με την Κανέλλα, ένα στεφάνι από κοχύλια στο κεφάλι.

Η ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ Η ναυσιπλοΐα υπήρξε μία μεγάλη κατάκτηση του ανθρώπου της παλαιολιθικής εποχής. Ο άνθρωπος του ελλαδικού χώρου ταξίδευε στη θάλασσα ήδη από το τέλος της παλαιολιθικής εποχής, από το 8.000 π.Χ. Αυτό το γνωρίζουμε, επειδή σε σπήλαια της ηπειρωτικής Ελλάδας, που χρησιμοποιούνταν ως τόποι κατοικίας κατά την παλαιολιθική εποχή, βρίσκουμε οψιανό. Ο οψιανός είναι ένα ορυκτό πέτρωμα που εξορύσεται αποκλειστικά και μόνο στη Μήλο. Ο άνθρωπος δεν είχε άλλο τρόπο να προμηθευτεί τον οψιανό πέραν της θαλασσίας οδού. Ο οψιανός ήταν το «ατσάλι» της εποχής. Οι άνθρωποι τον χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή ανθεκτικών εργαλείων και όπλων.

 

ΠΗΓΗ: http://www.ancient-greek-history.com/el/arhaia-elliniki-istoria-el/palaiothiki-epoxh-el